Ο Paul Wallich πηγαίνει συνήθως ο ίδιος το μικρό γιο του στη στάση του λεωφορείου που είναι σε απόσταση αναπνοής από το σπίτι τους στο Βερμόντ. Αλλά μπορεί επίσης να χρησιμοποιήσει ένα ρομπότ: ένα drone σε μέγεθος μπάλας ποδοσφαίρου, αιωρείται αρκετά μέτρα πάνω από το έδαφος, ακολουθεί ένα beacon (μικρός φάρος που αναβοσβήνει) που είναι κρυμμένο στη σχολική τσάντα του μικρού αγοριού. Ένα smartphone που είναι δεμένο στη συσκευή βιντεοσκοπεί περιμετρικά τα πάντα.
Λίγοι γονείς είναι επιδέξιοι σαν αυτό το σύστημα, αλλά ακόμη και σε εκείνους οι οποίοι δεν είναι καθόλου ‘fan’ της τεχνολογίας, αρέσει η ιδέα ενός ηλεκτρονικού ματιού που προσέχει τους μικρούς τους. Ένα από τα πρώτα τέτοια συστήματα, από το 2003, ήταν ένα ‘Wherify’, μια συσκευή εντοπισμού που κλειδώνει στον καρπό ενός παιδιού. Από τότε εφευρέθηκαν συσκευές για να προστατεύουν τα αυτιστικά παιδιά, τα οποία εύκολα μπορεί να χαθούν ή να βρεθούν σε κίνδυνο. Τα μικρά παιδιά στα αγροκτήματα στο Καναδά φορούν ετικέτες ραδιοφωνικής συχνότητας (radio tags) σε βραχιόλια για να εκπέμπουν την εγγύτητά τους με ενήλικες που χειρίζονται βαρέα μηχανήματα.
Οι μπαταρίες μεγαλύτερης διάρκειας ζωής και η διεύρυνση των ορίων της μικροτεχνίας (miniaturisation) κάνουν την παρακολούθηση φθηνότερη και πιο πρακτική. Ο ευκολότερος τρόπος είναι να χρησιμοποιήσετε smartphones. Πολλές εταιρείες κινητής τηλεφωνίας προσφέρουν υπηρεσία παρακολούθησης παιδιού (child-tracking) με επιπλέον κόστος, αλλά ο αριθμός τωνfree tracking εφαρμογών αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς. Η εφαρμογή Life360, (που «δίνει τη δυνατότητα να εντοπίζετε τα αγαπημένα σας πρόσωπα ανα πάσα στιγμή πληκτρολογώντας τον αριθμό τηλεφώνου τους») εκτοξεύθηκε από 1 εκατομμύριο εγγεγραμμένους χρήστες το 2010 σε σχεδόν 26 εκατομμύρια τώρα. Η Berg Insight, μια εταιρεία ερευνών, εκτιμά ότι 70 Αμερικανοί και Ευρωπαίοι θα χρησιμοποιούν συσκευές εντοπισμού των μελών της οικογένειας μέχρι το 2016.
Αυτές οι υπηρεσίες και οι συσκευές μπορούν να παρέχουν την τοποθεσία των παιδιών, ή να στέλνουν ειδοποιήσεις σχετικά με τη συμπεριφορά τους: όταν επιστρέφουν στο σπίτι τους, ή όταν απομακρύνονται πέρα από ένα συμφωνημένο όριο, ή όταν βγαίνουν αργά. Η ανίχνευση ταχύτητας αποκαλύπτει εάν κάποιος είναι σε ένα όχημα, και εάν έχει ξεπεράσει το όριο ταχύτητας.
Καμία συσκευή, μέχρι στιγμής, δεν έχει πλήρεις λειτουργίες-όπως να αποκαλύπτει ύποπτες κινήσεις σε ένα σταθμευμένο όχημα. Αλλά ορισμένοι πάροχοι έχουν επιπλέον πρωτότυπα χαρακτηριστικά. Τα beacons εντοπισμού τσέπης του Amber Alert GPS, μιας εταιρείας που εδρεύει στη Γιούτα, φέρει ένα μικρόφωνο που επιτρέπει στους γονείς να ‘στήνουν αυτί’. Η SecuraTrac, μια καλιφορνέζικη εταιρεία, έχει ένα προϊόν που απενεργοποιεί e-mail τηλεφώνου και γραπτά κείμενα όταν είναι κάποιος εν κινήσει: που σταματά τα αγόρια που τρέχουν στο δρόμο από το να πληκτρολογούν κατά την οδήγηση. Χάρτες Life360 τονίζουν τις διευθύνσεις των δραστών σεξουαλικών αδικημάτων.
Οι γονείς σε Ιαπωνία και Αμερική είναι οι πιο δυνατοί με τέτοια μαραφέτια. Οι Ευρωπαίοι, φαινομενικά είναι πιο χαλαροί σχετικά με την ασφάλεια των παιδιών και με τους πιο περίπλοκους νόμους περί προστασίας της ιδιωτικής ζωής, είναι λιγότερο ενθουσιασμένοι. Ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, απαιτούν τη συγκατάθεση των ανηλίκων για ορισμένα είδη επιτήρησης. Οι συσκευές εντοπισμού παιδιών απευθύνονται ιδιαίτερα σε οικογένειες της μεσαίας τάξης στις χώρες της Νότιας Αμερικής, που ανησυχούν για τις εγκληματικές συμμορίες που απαγάγουνπαιδιά, λέει ο André Malm, αναλυτής της Berg Insight.
Οι δημόσιες αρχές είναι επίσης πρόθυμες. Τα σχολεία στην Οσάκα της Ιαπωνίας άρχισαν να εκδίδουν ετικέτες αναγνώρισης ραδιοσυχνοτήτων (RFID) για τους μαθητές το 2004. Αισθητήρες σε σχολικά κτίρια ‘διαβάζουν’ τα κτίρια για να ελέγξουν τη συμμετοχή και τη θέση των μαθητών (αν και όχι τι κάνουν εκτός των εγκαταστάσεων). Στο Ντουμπάι η ίδια τεχνολογία ειδοποιεί τους γονείς όταν τα παιδιά τους ανεβαίνουν ή κατεβαίνουν από τα σχολικά λεωφορεία. Τον Μάρτιο του περασμένου έτους σε 20.000 μαθητές στη βραζιλιάνικη πόλη της Vitoria da Conquista ράφτηκαν ετικέτες αναγνώρισης ραδιοσυχνοτήτων στις στολές τους προκειμένου να εντοπίζονται οι απόντες (βλ. εδώ).
Τον Αύγουστο του 2012 δύο σχολεία στο Σαν Αντόνιο του Τέξας, ενσωμάτωσαν ετικέτες RFID στις ταυτότητες των 4.200 μαθητών τους. Αυτό βοηθάει την διεύθυνση να μετρά τους μαθητές που εισέρχονται στην τάξη, αλλά λείπουν από την πρωινή καταγραφή. Επειδή η χρηματοδότηση συνδέεται με την καθημερινή παρακολούθηση, το σύστημα δίνει τη δυνατότητα στα σχολεία να διεκδικήσουν περισσότερες κρατικές επιδοτήσεις. Στις 8 Ιανουαρίου ένα δικαστήριο ήρε μια προηγούμενη εντολή να σταματήσει την αποβολή από το σχολείο ενός παιδιού που αρνήθηκε να φορέσει την ταυτότητα με το RFID για θρησκευτικούς λόγους. Η οικογένεια προτίθεται να ασκήσει έφεση(βλ. εδώ).
Αλλά τι γίνεται με την προστασία της ιδιωτικής ζωής; Εκείνοι που αγαπάνε αυτές τις συσκευές λένε ότι παρακολούθηση σημαίνει περισσότερη ελευθερία, όχι λιγότερη. Οι γονείς που ξέρουν ότι μπορούν να βρουν εύκολα τα παιδιά τους μπορεί να είναι πιο ήσυχοι να τα αφήσουν να κυκλοφορούν. Οι έφηβοι γλιτώνουν ενοχλητικά τηλεφωνήματα (από τους γονείς). Η Daisy Ashford, μια μητέρα δύο παιδιών ηλικίας δέκα και οκτώ ετών που ζει στο Ashland της Βιρτζίνια, λέει ότι τα παιδιά της, όπως ο "James Bond" έχουν αίσθηση των συσκευών παρακολούθησης του Amber Alert. Επειδή στην οικογένειά της είναι στρατιωτικοί, μετακινούνται κάθε 18 μήνες, γεγονός που καθιστά δύσκολο να αναπτυχθεί ένα προστατευτικό δίκτυο φίλων και γειτόνων: οι συσκευές είναι "άλλο ένα ζευγάρι μάτια".
Οι επικριτές όμως λένε ότι η παρακολούθηση δεν προστατεύει πραγματικά τα παιδιά. Οι απαγωγείς θα αφαιρέσουν τηλέφωνα ή άλλες συσκευές (το εμφυτεύσιμο τσιπ εντοπισμού είναι, μέχρι στιγμής, κάτι που υπάρχει σε κατασκοπικές ταινίες μόνο). Και άγνωστοι σπάνια επιτίθενται στα παιδιά έτσι κι αλλιώς: οι γονείς είναι οι πιο πιθανοί δολοφόνοι, και τα ατυχήματα είναι πολύ πιο σοβαρός κίνδυνος από τις επιθέσεις. "Η συσκευή εντοπισμού θέσης δεν θα σταματήσει το παιδί σας από το να πέσει σε ένα ποτάμι," λέει η Anne-Marie Oostveen, η οποία μελετά την επιτήρηση στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Για ανήσυχους γονείς οι νέες συσκευές μπορεί να σημαίνουν απλώς έναν ακόμη λόγο για ανησυχία.
Η ίδια τεχνολογία επιτρέπει επίσης παρακολούθηση σε ενήλικες. Στην Αμερική οι συνδρομητές κινητής τηλεφωνίας μπορούν να αγοράσουν υπηρεσίες παρακολούθησης για όλους τους χρήστες του οικογενειακού προγράμματος. Μερικοί που έχουν ζήσει περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας λένε ότι αυτό κάνει πιο δύσκολο το να ξεφύγει κάποιος. Οι γονείς χρησιμοποιούν κάμερες για να παρακολουθούν εκείνους που φροντίζουν τα παιδιά τους όταν λείπουν (γενικά νόμιμα, αν και η πρακτική των δειγμάτων από κρυφή κάμερα μπορεί να παραβιάσει τους νόμους για υποκλοπή τηλεφωνικών συνδιαλέξεων). Μια Σαουδική κρατική υπηρεσία στέλνει γραπτά μηνύματα σε άνδρες αν τα παιδιά τους εγκαταλείψουν τη χώρα και βοηθά, επίσης, στην παρακολούθηση των συζύγων.
Άλλοι φοβούνται ότι τα παιδιά που υποβάλλουν σε παρακολούθηση στο σχολεία πιο εύκολα θα δεχτούν και την κρατική παρακολούθηση όταν γίνουν ενήλικες. Τον Αύγουστο μια αμερικάνικη οργάνωση για την προστασία των πολιτικών δικαιωμάτων ενημέρωσε τα σχολεία να μην κάνουν τέτοια υποχρεωτική παρακολούθηση. Χαρακτήρισε την τεχνολογία“dehumanising” (ότι δηλ. καταργεί τον ανθρώπινο παράγοντα) και είπε ότι, όπου δραστηριοποιείται, οι αισθητήρες θα πρέπει να είναι ορατοί.
The Economist / ΚΟΚΚΙΝΟΣ ΟΥΡΑΝΟΣ
- Chips off the old block -
Tracking children has never been easier.
- Chips off the old block -
Tracking children has never been easier.
